Μια ερώτηση που μας τίθεται συχνά, σχετίζεται με την αντοχή των κεραμιδιών μας στον παγετό.
Είναι μάλιστα ευρέως διαδεδομένη η λανθασμένη άποψη, που σχετίζει την αντοχή σε παγετό, με την απορρόφηση υγρασίας (υδαταπορροφητικότητα) των κεραμιδιών.
Παρακάτω θα περιγράψουμε τι ισχύει πραγματικά, και θα διαπιστώσετε γιατί τα κεραμίδια “Παγιωτόπουλος” είναι τα καλύτερα!
Οι προδιαγραφές των κεραμικών (αργιλικών) κεραμιδιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθορίζονται από το Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 1304:2005 “Κεραμίδια από άργιλο και εξαρτήματα – Ορισμοί και προδιαγραφές προϊόντος”, το οποίο εγκρίθηκε από την CEN (Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης) τον Μάρτιο του 2005 και εκδόθηκε από τον ΕΛΟΤ στην Ελληνική Γλώσσα τον Απρίλιο του 2005, αντικαθιστώντας το EN 1304:1998.
Σύμφωνα δε με την ΚΥΑ 6690, ΦΕΚ 1914/Β/15 Ιουνίου 2012, καθίσταται υποχρεωτική η συμμόρφωση και η σήμανση CE των αργιλικών κεραμιδιών (μεταξύ άλλων προϊόντων), βάσει του προτύπου αυτού.
Πρόκειται λοιπόν για το πρότυπο που καθορίζει τις απαιτήσεις για τα κεραμίδια από άργιλο και λοιπά εξαρτήματα για επικάλυψη κεκλιμένων στεγών.
Συμπληρωματικά, για την εφαρμογή του προτύπου, ορίζονται τα ακόλουθα πρότυπα ως απαραίτητα:
ΕΝ 538, Κεραμίδια από άργιλο για ασυνεχή τοποθέτηση – Προσδιορισμός αντοχής σε κάμψη
ΕΝ 539-1, Κεραμίδια από άργιλο για ασυνεχή τοποθέτηση – Προσδιορισμός φυσικών χαρακτηριστικών – Μέρος 1: Δοκιμή στεγανότητας
ΕΝ 539-2, Κεραμίδια από άργιλο για ασυνεχή τοποθέτηση – Προσδιορισμός φυσικών χαρακτηριστικών – Μέρος 2: Δοκιμή αντοχής σε παγετό
ΕΝ 1024, Κεραμίδια από άργιλο για ασυνεχή τοποθέτηση – Προσδιορισμός γεωμετρικών χαρακτηριστικών
ΕΝ 13501-1, Ταξινόμηση δομικών προϊόντων και στοιχείων σχετικά με την φωτιά – Μέρος 1: Ταξινόμηση με τη βοήθεια δεδομένων από δοκιμές αντίδρασης σε φωτιά
ΕΝ 13501-5, Ταξινόμηση δομικών προϊόντων και στοιχείων σχετικά με την φωτιά – Μέρος 5: Ταξινόμηση στεγών με χρήση δεδομένων από δοκιμές έκθεσης σε εξωτερική φωτιά
Το πρότυπο EN 1304, αφού αρχικά περιγράφει διάφορους τεχνικούς ορισμούς, προχωρά στον προσδιορισμό τεχνικών απαιτήσεων.
Ειδικότερα, όσον αφορά την αντοχή σε παγετό, το πρότυπο παραπέμπει στο EN 539-2 και αναφέρει:
4.3 Αντοχή σε παγετό: Τα δοκίμια πρέπει να δίνουν ικανοποιητικά αποτελέσματα μετά την δοκιμή με τη μέθοδο ή τις μεθόδους που περιγράφονται στο ΕΝ 539-2 και που ισχύουν για τη χώρα χρησιμοποίησης των κεραμιδιών στέγασης.
Η εταιρεία “Παναγιωτόπουλος Κεραμοτουβλοποιία ΑΒΕΕ” εκτελεί τακτικά δοκιμές αντοχής σε παγετό όπως ορίζεται από τα πρότυπα στα πλαίσια εφαρμογής Συστήματος Ελέγχου Παραγωγής στο Εργοστάσιο, ενώ η χρησιμοποιούμενη μέθοδος είναι η Μέθοδος Ε του προτύπου EN 539-2, η οποία πλέον είναι η κοινά αποδεκτή χρησιμοποιούμενη μέθοδος σε όλα τα κράτη – μέλη της Ε.Ε.
Επιπλέον, στο σημείο αυτό, το πρότυπο ΕΝ 1304:2005, αναφέρει την εξής σημείωση:
“ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2 Τα διάφορα φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά που αναφέρονται ανωτέρω είναι ανεξάρτητα το ένα του άλλου. Ούτω μια μετρηθείσα υψηλή υδατοαπορροφητικότητα σε ένα κεραμίδι, δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι αυτό το κεραμίδι έχει χαμηλή αντοχή στον παγετό, και αντίστροφα.”
Άρα, το ίδιο το ευρωπαϊκό πρότυπο καταρρίπτει την λανθασμένη τεχνικά άποψη που επηρεάζει πολλές φορές την γνώμη των καταναλωτών, ότι ένα υψηλής υδαταπορρόφησης κεραμίδι παρουσιάζει κακή συμπεριφορά στον παγετό. Στην πραγματικότητα, οι δυο αυτές ιδιότητες δεν σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους.
Αυτό είναι σημαντικό, γιατί πρέπει να καταλάβει ο τελικός καταναλωτής αλλά και οι επαγγελματίες του τεχνικού και επιστημονικού κλάδου (τεχνίτες, μηχανικοί), ότι η υδαταπορροφητικότητα αποτελεί στοιχείο ποιότητας του κεραμικού κεραμιδιού, είναι αυτή που κάνει το υλικό διαπνέον και επιτρέπει την φυσική αποβολή των υδρατμών, αλλά και τον φυσικό δροσισμό της στέγης.
Πρότυπο ΕΝ 539-2
Όπως προαναφέρθηκε, οι μέθοδοι δοκιμής για τον προσδιορισμό της στεγανότητας των κεραμιδιών, καθορίζονται από το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 539-2 “Κεραμίδια από άργιλο για ασυνεχή τοποθέτηση – Προσδιορισμός φυσικών χαρακτηριστικών – Μέρος 2: Δοκιμή αντοχής σε παγετό”.
Στο σημείο αυτό θα περιγράψουμε περιληπτικά, όσα ορίζει το πρότυπο.
Το πρότυπο καθορίζει πέντε μεθόδους δοκιμής για τον προσδιορισμό της αντοχής στον παγετό των κεραμιδιών από άργιλο, (Α, Β, C, D, E) εκ των οποίων οι τέσσερις πρώτες εφαρμόζονται σύμφωνα με τον πίνακα που περιλαμβάνεται στο EN1304 σε κάποιες χώρες, ενώ η μέθοδος δοκιμής Ε εφαρμόζεται από όλα τα κράτη – μέλη της CEN σύμφωνα με την απαίτηση που θα ορίσει το κάθε κράτος – μέλος.
Η Παναγιωτόπουλος Κεραμοτουβλοποιία ΑΒΕΕ εκτελεί δοκιμές αντοχής σε παγετό σύμφωνα με την μέθοδο Ε.
Το πρότυπο στην συνέχεια, εισάγει όρους και ορισμούς σχετικούς με τις ζημιές προκαλούμενες από παγετό και με την εκτέλεση των δοκιμών.
Τα κεραμίδια πρέπει να υποστούν τις δοκιμές όπως έχουν ληφθεί από το εργοτάξιο και στην κατάσταση που βρίσκονταν κατά τη δειγματοληψία. Αν ήταν εγκατεστημένα σε κτίριο, το πρότυπο ορίζει ότι κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι καταπονήσεις τις οποίες έχουν υποστεί τα εγκατεστημένα προϊόντα.
Στο παρόν άρθρο δεν κρίνεται σκόπιμο να αναλυθούν όλες οι μέθοδοι δοκιμής αντοχής σε παγετό, παρά μόνο θα περιγραφεί εν συντομία και χωρίς πολλές τεχνικές λεπτομέρειες η μέθοδος Ε, η οποία είναι κοινά χρησιμοποιούμενη μέθοδος και αυτή που εφαρμόζει η εταιρεία για τον έλεγχο των προϊόντων παραγωγής της.
Μέθοδος Δοκιμής Ε – Βασικές αρχές και εκτέλεση στο εργαστήριο της Παναγιωτόπουλος ΑΒΕΕ
Η εταιρεία μας έχει εφοδιάσει το εργαστήριό της με κατάλληλο εξοπλισμό, ικανό να εκτελέσει την δοκιμή της μεθόδου “Ε”, όπως περιγράφεται στο πρότυπο.
Αρχή της μεθόδου
Δοκίμια (κεραμίδια) εμβαπτίζονται διαδοχικά στο νερό επί επτά ημέρες, και στην συνέχεια καλύπτονται στο πίσω μέρος τους (κάτω επιφάνεια) με υγρό ύφασμα και τοποθετούνται σε ψυκτικό θάλαμο, όπου υπόκεινται σε διαδοχικούς κύκλους ψύξης και απόψυξης.
Τα προϊόντα ψύχονται με ροή ψυχρού αέρα και στη συνέχεια αποψύχονται μέσα στο νερό σε όλες τους τις επιφάνειες ταυτοχρόνως. Κατά την πρόοδο της εκτέλεσης της δοκιμής γίνεται οπτικός έλεγχος στην επιφάνεια των δοκιμίων, και καταγράφονται οι ορατές ζημιές επί αυτής.
Μηχανική διάταξη της μεθόδου
Η μονάδα ψύξης αποτελείται από τον ψυκτικό θάλαμο, έναν ανεμιστήρα, ένα σύστημα ψύξης, έναν ρυθμιστή στάθμης του νερού, μια αποχέτευση νερού και ένα σύστημα προγραμματισμού.
Η μονάδα ψύξης – απόψυξης πρέπει να είναι κλειστή από όλες τις πλευρές, και να διαθέτει πλαίσιο στήριξης των δοκιμίων.
Στο εσωτερικό του θαλάμου ψύξης υπάρχουν αισθητήρες θερμοκρασίας, κατάλληλα διακριβωμένοι ώστε να παρουσιάζουν σφάλμα όχι μεγαλύτερο του +/- 0,5 Κ. (0,5 oC)
Διαδικασία
Τα προς έλεγχο δοκίμια ξηραίνονται επί 24 ώρες σε θερμοκρασία 110+/-5 oC και στην συνέχεια ψύχονται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και ζυγίζονται έκαστο ξεχωριστά, με ακρίβεια γραμμαρίου (ξηρά μάζα). Στην συνέχεια τοποθετούνται σε ένα ανοικτό δοχείο με νερό, κατά τρόπο ώστε να δοκίμια να είναι εμβαπτισμένα στο νερό κατά το 1/5 του ύψους τους.
Μετά από 24 ώρες προστίθεται ποσότητα νερού, ώστε τα δοκίμια να είναι εμβαπτισμένα κατά τα 2/5 του ύψους τους. Η διαδικασία διαδοχικών προσθηκών νερού επαναλαμβάνεται ανά 24 ώρες μέχρι τα δοκίμια να είναι πλήρως καλυμμένα με νερό.
Την πέμπτη ημέρα και ενώ τα δοκίμια είναι εξολοκλήρου καλυμμένα με νερό προστίθεται συμπληρωματική ποσότητα νερού ύψους 50 mm και τα δοκίμια αφήνονται να εμποτιστούν επί 72 ώρες.
Στην συνέχεια ακολουθείται η διαδικασία προσδιορισμού της υδαταπορροφητικότητας. Τα δοκίμια θεωρούνται πλήρως κορεσμένα κατόπιν της προηγούμενης διαδικασίας, και αφού σφουγγιστούν με υγρό σπόγγο ζυγίζονται για τον προσδιορισμό της υγρής μάζας τους.
Η υδαταπορροφητικότητα Wu του κάθε δοκιμίου προσδιορίζεται σε ποσοστό επί της ξηράς μάζας τους.
Κατόπιν η πίσω πλευρά των δοκιμίων, καλύτεται με ένα κομμάτι υγρού λινού υφάσματος, κομμένο σύμφωνα με το σχήμα και το μέγεθος του δοκιμίου ώστε να εφάπτεται καλά με την πίσω πλευρά αυτού. Το τεμάχιο του υφάσματος στερεώνεται στην θέση του με την βοήθεια χάλκινων συρμάτων, ελαστικών ταινιών κ.λ.π., για να διατηρείται σταθερό καθόλη την διάρκεια της δοκιμής.
Το υγρό ύφασμα προσομοιώνει τις πλέον δυσοίωνες συνθήκες παγετού εξασφαλίζοντας την μόνιμη παρουσία υγρού στρώματος, στην πλευρά του κεραμιδιού επί της οποίας εφάπτεται.
Οι κύκλοι ψύξης – απόψυξης πρέπει να διεξάγονται χωρίς διακοπέςΑφού έχουν τοποθετηθεί τα δοκίμια, αρχίζει η εκτέλεση των κύκλων ψύξης – απόψυξης, σύμφωνα με το πρότυπο.Τα δοκίμια είναι πλέον έτοιμα προς τοποθέτηση στην μονάδα ψύξης/απόψυξης επί του πλαισίου στήριξης. Στο σημείο αυτό το πρότυπο ορίζει προδιαγραφές τοποθέτησης και ρύθμισης της μονάδας σύμφωνα με τον τύπο των δοκιμίων.
Αξιολόγηση των δοκιμίων
Μετά τη δοκιμή, τα δοκίμια εξετάζονται από όλες τις πλευρές τους με γυμνό μάτι από απόσταση 30 – 40 cm και υπό κανονικό φωτισμό.
Καταγράφεται ο τύπος, η έκταση και η θέση κάθε ζημιάς που εμφανίσθηκε κατά την διάρκεια της δοκιμής. Μετά από κάθε ενδιάμεση εξέταση, επανατοποθετείται προσεκτικά το ύφασμα και αρχίζει ο επόμενος κύκλος με μια φάση απόψυξης (δηλ. παρουσία νερού), για να εξασφαλίζεται ότι τα δοκίμια δεν έχουν ξεραθεί.
Το δείγμα θεωρείται ότι συμμορφώνεται με την:
Στάθμη 1: ελάχιστον 30 κύκλοι. Εάν μετά από 30 κύκλους το δείγμα δεν δείχνει κάποια από τις ζημιές που περιγράφονται ως μη αποδεκτές στον Πίνακα 3 του προτύπου.
Στάθμη 2: ελάχιστον 90 κύκλοι. Εάν μετά από 90 κύκλους το δείγμα δεν δείχνει κάποια από τις ζημιές που περιγράφονται ως μη αποδεκτές στον Πίνακα 3 του προτύπου.
Στάθμη 3: ελάχιστον 150 κύκλοι. Εάν μετά από 150 κύκλους το δείγμα δεν δείχνει κάποια από τις ζημιές που περιγράφονται ως μη αποδεκτές στον Πίνακα 3 του προτύπου.
Κατόπιν των 150 κύκλων η δοκιμή δεν έχει νόημα να συνεχισθεί, καθώς έχει επιτευχθεί η μέγιστη στάθμη, παρά μόνον για να διαπιστωθεί σε ποιον κύκλο τυχόν θα εμφανισθεί μη αποδεκτή ζημιά.
Η ανωτέρω διαδικασία εκτέλεσης της δοκιμής και αξιολόγησης των δοκιμίων, περιγράφεται στην Οδηγία Εργασίας 051 “Λειτουργία & Διακρίβωση Ψυκτικού Θαλάμου αντοχής κεραμιδιών στον πάγο” του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης που τηρεί η εταιρεία, κατά ISO 9001:2008 και ISO 14001:2004.
Η λειτουργία της μηχανικής διάταξης ελέγχεται από ηλεκτρονικό υπολογιστή, ενώ υπάρχει σύστημα οπτικής απεικόνισης των σταδίων της δοκιμής (SCADA).
Το μηχάνημα ελέγχεται κάθε χρόνο για την ακρίβεια μέτρησης των θερμοκρασιών των θερμοστοιχείων, και διακριβώνεται από εξωτερικό διαπιστευμένο φορέα.
Επίλογος
Συνοψίζοντας, από τα στοιχεία που εκτέθηκαν ανωτέρω, ο καταναλωτής μπορεί να είναι σίγουρος ότι τα κεραμίδια της “ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΕΡΑΜΟΤΟΥΒΛΟΠΟΙΙΑ ΑΒΕΕ” είναι άριστης ποιότητας και η εταιρεία λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων της, και την συμμόρφωση τους με τις απαιτήσεις όπως αυτές ορίζονται στα Ευρωπαϊκά Πρότυπα.
Όσον αφορά δε την συσχέτιση της αντοχής σε παγετό, με την υδαταπορροφητικότητα, το πρότυπο ΕΝ 1304:2005, αναφέρει σαφώς ότι οι διαφορετικές μηχανικές ιδιότητες των κεραμιδιών δεν συνδέονται απαραίτητα μεταξύ τους (Σημείωση 2, σελ. 16). Η υδαταπορροφητικότητα των κεραμιδιών συνεπώς, δεν συνδέεται απαραίτητα με την αντοχή τους στον παγετό.
Άλλωστε, όπως περιγράφηκε ανωτέρω, η εκτέλεση της δοκιμής Ε γίνεται σε κατάσταση κορεσμού της αργιλικής μάζας του κεραμιδιού, με παραμονή των δειγμάτων εντός ύδατος βαθμιαία για 4 ημέρες και πλήρως για άλλες 4, ενώ καθ’ όλη την διάρκεια της εκτέλεσης της δοκιμής είναι τοποθετημένο υγρό ύφασμα στην μια τους πλευρά και σε κάθε κύκλο απόψυξης τα δείγματα είναι εκ νέου καλυπτόμενα με νερό.
Στην δοκιμή της μεθόδου Ε, με τις ανωτέρω περιγραφείσες αντίξοες συνθήκες, τα κεραμίδια κατασκευής της εταιρείας επιδεικνύουν άριστη συμπεριφορά.
Αυτή η συμπεριφορά είναι που επιτρέπει στην εταιρεία, να καλύπτει τα προϊόντα της με εγγύηση για τόσα πολλά χρόνια.
Το εργαστήριο δοκιμών της εταιρείας μας, είναι στην διάθεση των πελατών μας και των επαγγελματιών του τεχνικού κλάδου, για την διενέργεια οποιασδήποτε δοκιμής.
Βιβλιογραφία
ΕΝ 1304:2005, Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης, Αθήνα, Απρίλιος 2005
EN 539-1:2005, Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης, Αθήνα, Σεπτέμβριος 2005
EN 539-2:2006, Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης, Αθήνα, Σεπτέμβριος 2005
